DEVAM: 5. İkindi
Namazının Vakti
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
عَنْ مَالِكٍ
عَنْ نَافِعٍ
عَنْ ابْنِ عُمَرَ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
الَّذِي
تَفُوتُهُ
صَلَاةُ
الْعَصْرِ
فَكَأَنَّمَا
وُتِرَ
أَهْلَهُ
وَمَالَهُ
قَالَ أَبُو
دَاوُد و
قَالَ
عُبَيْدُ
اللَّهِ بْنُ
عُمَرَ أُوتِرَ
وَاخْتُلِفَ
عَلَى
أَيُّوبَ
فِيهِ و قَالَ
الزُّهْرِيُّ
عَنْ سَالِمٍ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ قَالَ
وُتِرَ
İbn Ömer (r.a.)'den,
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"İkindi namazını geçiren, sanki ailesini ve malını kaybetmiştir."
Ebu Davud dedi ki:
Ubeydullah bin Ömer yerine dedi: O konuda Eyyub'un ne dediğinde ihtilaf edildi.
Zuhri Salim'den o da babası vasıtasıyla Rasulullah'tan diye nakletti.
Diğer tahric: Buhari,
mevakit; menakib; Müslim, mesacid; fiten; Nesai, salat; mevakît; Tirmizî,
mevakit; İbn Mace, salat; Darimî, salat; muvatta', vukut's-salat; Ahmed b.
Hanbel, II / 8, 13, 27, 48
AÇIKLAMA: Bu hadisin manasının ne olduğu ulema arasında
ihtilaflıdır. İbn Abdi'l-Berr, "Bu hadisin manası ikindiyi kaçıran
kimsenin ailesine ve malına intikamı gerektiren musibet isabet eden kimse
gibidir. Böyle bir kimsede iki keder bulunur: Biri musibetten, diğeri de
intikam alma lüzumundan doğar" der.
Hattabi
de şöyle der: "İkindi namazını geçiren ailesini ve malını eksilten ve
böylece ailesiz ve malsız kalan kimse gibidir. Dolayısıyla bir kimse ailesinin
ve malının elinden kaçmasını nasıl istemezse ikindiyi kaçırmaktan da öylece
sakınmalıdır" demişlerdir.
İkindiyi
kaçırmaktan maksadın ne olduğu da ihtilaflıdır. Bazı alimler bunu namazı hiç
kılamama şeklinde anlarken, bazıları da onu efdal vaktinden geciktirmek ve
güneşin sarardığı zamana kadar kılmamaktır, biçiminde tefsir etmişlerdir.
Bundan muradın cemaate gitmemek olduğunu söyleyenler de vardır.
İbn
Abdi'l-Berr, geçirme veya geciktirme yönünden bütün namazların ikindi hükmünde
olduğunu, bu hadisin ikindinin hükmünü soran bir zata cevap olarak varid olması
dolayısıyla ikindi namazının zikredildiğini söyler.
"ikindi,
(salati vusta) oiduğu hasseten zikredilmiştir" diyenler de vardır. İbn
Hibban'ın Nevfel b. Muaviye'den merfu olarak rivayet ettiği, "Her kim bir
namazı kaçırırsa, o kimse ailesini ve malını elinden kaçırmış gibidir"
hadisi yukarıdaki mütaleaları te'yid etmektedir.
Müellifin,
hadisin sonundaki ziyadeleri sünen'e almasındaki maksat, yerinde ifade edildiği
üzere, bir kelime üzerindeki rivayet farklılıklarına işaret etmektir.
Hadis,
ikindi namazını kaçırma veya te'hir etmenin ne kadar tena bir hareket olduğuna
ve bu duruma düşen bir kimsenin aile ve malını kaybetmiş gibi üzülmeye layık
olduğuna işaret etmektedir.